Historia rasy

Owczarek kataloński jest pierwotnym psem pasterskim pochodzącym najprawdopodobniej z katalońskiego obszaru Pirenejów, skąd rasa ta rozprzestrzeniła się na inne obszary Katalonii, na których hodowano bydło, głównie owce. Jedno ze źródeł hiszpańskich tak opisuje umiejętności owczarka katalońskiego: Psy te są pomocnikami owczarzy i służą pasterzom wszystkich gatunków zwierząt hodowlanych. Z godną podziwu łatwością nakłaniają stado, by poszło w kierunku wskazanym przez pasterza. Ani najdzikszy byk, ani najdzikszeźrebię nie okażą nieposłuszeństwa tym psom, które swoim sprytem, siłą i przede wszystkim uporem, potrafią skutecznie podporządkować sobie całe stado. To prawdziwa przyjemność móc obserwować, jak jeden samotny pasterz w towarzystwie jednego lub kilku psów, spełniających szybko, bezbłędnie i dokładnie jego komendy, prowadzi nawet bardzo liczną trzodę. Psy tej rasy doskonale spełniają również funkcje stróża, mogą być przydatne w pracy policji i służb militarnych, a ze względu na stosunkowo niewielki wzrost, inteligencję i piękną szatę mogą pełnić rolę luksusowych psów towarzyszących.

W hiszpanskiej księdze rodowodowej (LEO) pierwszego owczarka katalońskiego, psa o imieniu „Piar”, wpisano w roku 1915. W następnych 13 latach zarejestrowano tylko 4 owczarki katalońskie, o wiele za mało, by założyć planową hodowlę. Wzorując się na pierwszych zwycięzcach wystawy w Barcelonie w roku 1929, psie „Tac” i suce „Iris”, lekarz weterynarii dr Augustin Franco opracował pierwszy wzorzec rasy. „Tac” i „Iris” były szare i tworzyły zadziwiająco wyrównaną parę. Ten pierwszy wzorzec hiszpańskiej rasy psów został uznany przez FCI w r. 1929. Początkowo jednak hodowla czystej rasy nie rozwijała się zbyt intensywnie, czego przyczyną mogła być hiszpańska wojna domowa. Również hodowcy i wystawcy traktowali tą rasę tylko jako rasę psów pracujących, nieuprawnionych do CACIBa. Dopiero w roku 1978 powstał w Katalonii klub owczarków kataloskich, a nowy prezydent dr Evaristo Sannlehi poświęcił rasie wiele uwagi i zajął się jej promocją. Materiałem wyjściowym pierwszej, a z czasem głównej hodowli „Los Laketania” był pies „Menut” i suka „Tina”, których syn „Ungos” został hiszpańskim i francuskim championem, a w roku 1974 zwycięzcą świata na wystawie w Paryżu i fundamentem hodowli czystej rasy.

Poszukiwania dobrych typowych psów w okresie od 1972 do 1982 r. zaowocowały wyborem i zakwalifikowaniem do hodowli 31 psów. Jeszcze przed 15 laty owczarek kataloński był poza swoja ojczyzną prawie nieznany. Prowadząc studia zootechniczne nad tą rasą, profesor Rafael Saraz założył na uniwersytecie w Madrycie hodowlę, która po jego śmierci w 1972 została jednak zlikwidowana. Najlepsze z jego psów zostały później hiszpańskimi championami. Jedna ze studentek profesora Saraza napisała prace doktorską o owczarkach katalońskich i wygłosiła referat na ich temat na sympozjum o hiszpańskich rasach psów w Cordobie w roku 1982. Z biegiem czasu owczarek kataloński stał się w Hiszpanii popularną rasą, bez której nie można sobie wyobrazić żadnej wystawy, mimo że nadal pozostał on wiejskim psem pracującym. Co roku odbywają się w górach konkursy psów pasterskich, których zwycięzcy – psy uznane za najlepsze i najpiękniejsze – otrzymują nagrody pieniężne. Owczarek kataloński jak dawniej pracuje przy stadzie owiec, można go zobaczyć na egzaminach pracy, zyskał jednak także uznanie jako pies stróżujący i towarzyszący. Dobrze radzi sobie we frisbee, agility i innych psich sportach.